پرلیت یا پرلایت یک نوع سنگ آتشفشانی با ترکیب سیلیکات آلومینیوم است و به عنوان یک شیشه آتشفشانی شناخته می شود. ریشه لغوی پرلیت از کلمه فرانسوی پرل به معنای مروارید گرفته شده است.
زمانی که مذاب پرلیت به سرعت و در شرایط آب و هوای مرطوب سرد شود، مقداری از آب را در داخل شبکه خود به دام می اندازد (با درصد وزنی ۶-۲%) و سنگ پرلیت تشکیل می شود. برای اینکه بتوان از پرلیت در صنعت استفاده کرد ابتدا باید آن را منبسط کرد. برای این کار، سنگ پرلیت را از معدن استخراج کرده و آن را خرد و سپس دانه بندی و خشک میکنیم. اینگونه پرلیت خام به دست می آید.
پرلیت خام دانه بندی شده برای پخت، ابتدا به قسمت پیش گرم کن انتقال یافته و تا دمای ۴۰۰ الی ۵۰۰ درجه سانتی گراد گرم می شود و آماده ورود به کوره اصلی می شود. در کوره اصلی پرلیت تحت شرایط کنترل شده در دمای ۹۰۰ الی ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد حرارت می بیند و به دلیل تبخیر آب موجود در بافت آن، حجم آن بیش از ۱۳ برابر افزایش می یابد و رنگ آن از خاکستری به سفید تغییر می کند. درنهایت پرلیت منبسط شده وارد سیکلن شده و پس از خنک شدن مجددا دانه بندی و بسته بندی می شود.
مزایای پرلیت منبسط شده
انبساط پرلیت به دلیل تبخیر آب موجود در بافت آن و ایجاد هزاران حباب میکروسکوپی به واسطه این تبخیر می باشد. ویژگی ها و خواص استثنایی پرلیت از جمله وزن سبک، تخلخل بالا، عایق و نسوز بودن به دلیل وجود همین حباب های میکروسکوپی در ساختار پرلیت منبسط شده می باشد. همچنین به دلیل حرارت دیدن پرلیت تا دمای ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد، پرلیت منبسط شده عاری از هر نوع میکروارگانیسم مضر می باشد.
حباب های ریز هوا در ساختار میکروسکوپی پرلیت منبسط شده
پرلیت منبسط شده به علت ویژگی های منحصر بفرد خود از جمله سبک وزنی، تخلخل بالا، استریل، عایق و نسوز بودن یکی از پرکاربردترین و کارآمدترین مواد طبیعی محسوب می شود.
کاربرد های پرلیت
پرلیت به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود کاربردهای فراوانی در صنعت دارد که از مهمترین موارد آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
استفاده از پرلیت در کشاورزی و باغبانبی
استفاده از پرلیت در ساختمان سازی به منظور سبک سازی و عایق بندی ساختمان
استفاده از پرلیت برای عایق بندی مخازن و لوله ها تا دمای ۱۰۰۰ درجه سانتی گراد
ساخت صفحات جذب صدای پرلیتی و قطعات پیش ساخته پرلیتی
استفاده از پرلیت در صنایع رنگ سازی و صنایع شیمیایی
استفاده از پرلیت در صنایع نسوز
استفاده از پرلیت به عنوان فیلتراسیون و کمک صافی در کارخانه های مواد غذایی